ترس از ازدواج یا ازدواج هراسی چیست؟
گاموفوبیا یا ترس از ازدواج، یک واژه یونانی است و از دو بخش ((گاموس)) به معنای ازدواج و ((فوبوس)) به معنای ترسیدن و هراسیدن تشکیل شده است. گاموفوبیا برای توصیف ترس های غیرعادی از تعهد و ازدواج به کار می‌رود. گاموفوبیا می تواند نوعی اضطراب اجتماعی نیز باشد. برای چنین افرادی انتظارات اجتماعی برای ازدواج مانع بزرگی است که قادر به غلبه بر آن نمی باشند. در واقع این هراس زندگی بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما با این حال، زنان اغلب نسبت به مردان بیشتر به گاموفوبیا مبتلا می‌شوند. گاموفوبیا چیزی بیش از ترس از تعهد است. بسیاری از کارشناسان اتفاق نظر دارند که تفاوت فاحشی بین ترس از ازدواج و ترس از تعهد وجود دارد. ممکن است فردی از ازدواج بترسد اما همچنان به رابطه خود متعهد باقی بماند. ترس از ازدواج به گونه‌ای است که حتی فرد با فکر کردن در مورد آن دچار یک حمله وحشت تمام عیار می شود و در بعضی افراد غیر قابل کنترل است.
ترس از ازدواج یکی از ترس‌های شایع، به ویژه در میان مردان است. مردان معمولاً به دلیل هراس از مقابله با خطرهای اجتماعی، مالی و شخصی ناشی از ازدواج از پذیرفتن این تعهد می‌ترسند. تا زمانی که جوانان نتوانند به نحو منطقی، شناخت کافی و همه جانبه از طرف مقابل خود کسب کنند، به راحتی نمی‌توانند تصمیم قاطعانه‌ای برای ازدواج بگیرند و ترجیح می‌دهند در همان کابوس مجردی و ترس از ازدواج به سر ببرند.
مهیا نبودن بستر مناسب جهت شناخت جوانان از یکدیگر
در این بخش به بررسی دلایل ترس از ازدواج می‌پردازیم.
فرار از احساس مسئولیت
فرار از مسئولیت به عنوان عامل مهم در ترس از ازدواج مطرح میشود. تفکر نادرستی است که تنها مشکلات اقتصادی زوجین را تنها عامل تعیین کننده برای فرار جوانان از مسئولیت پذیری بدانیم. زیرا در کنار مشکلات اقتصادی، زوجین با مشکلات و نیازهای دیگر از جمله عاطفی، روحی، اعتقادی و زناشویی نیز درگیر می‌باشند. پذیرش نقش مادری و خانه داری برای دختران می‌تواند باعث ایجاد ترس در آنان و عدم تمایل برای ازدواج شود.
ترس از شکست عاطفی
رخدادها و وقایع ناخواسته و اضطراب‌آوری که تصویری منفی از ازدواج در ذهن افراد ایجاد می‌کند، نیز یکی از دلایل ترس از ازدواج است. جدایی والدین در دوران کودکی، سوءاستفاده والدین، شاهد دعوا و جر و بحث والدین یا دیگر زوج‌های متاهل بودن، سابقه شکست در ازدواج، خیانت دیدن از نامزد یا همسر قبلی یا شنیدن درباره ازدواج‌های ناموفق از اتفاقاتی است که به ازدواج هراسی دامن میزند.
افسردگی
ترس از تعهد و ازدواج گاهی در افسردگی ریشه دارد. شاید فردی قلباً خواستار ازدواج باشد، اما فکر پذیرفتن این تعهد او را مضطرب و هراسان کند. کمبود اعتماد به نفس، رضایت نداشتن از خود، خود را فاقد جذابیت جنسی دانستن و انواع دیگر افسردگی باعث فرار فرد از ازدواج و تعهد میشود.
شخصیت درونگرا و اجتنابی
برای افراد درونگرا و کسانی که دارای شخصیت اجتنابی هستند مواجه شدن با خانواده و روابط جدید ترسناک است. این فرد همیشه برای خود خلوتی داشته که اکنون با ورود فرد جدید به زندگی این خلوت شکسته خواهدشد. برای حفظ تنهایی و خلوت خود از ازدواج سر باز میزند.
ترس از بازماندن از اهداف
گاهی ترس از ازدواج به دلیل نگرانی از بازماندن اهدافی مانند پیشرفت در تحصیلات، رشته ورزشی، شغل و… است. فرد با این تصور که با قبول مسئولیت‌های جدید بعد از ازدواج فرصت کافی برای رسیدن به اهداف خود را ندارد ازدواج را به تاخیر می‌اندازد.
ترس از صمیمیت
یک پسر در طی بلوغ روانی و رسیدن به استقلال روانی نیازمند آن است که از مادر خود فاصله بگیرد و وابستگی‌های خود را نسبت به او به حداقل برساند تا توسط پدر و عموهایش به عنوان یک مرد پذیرفته شود. این فرآیند استقلال روانی باعث میشود که مردان یک حد صمیمیت برای خود تعیین کنند و به صورت ناخودآگاه خود را از تمام زنان بی نیاز بدانند.
بالا بودن هزینه‌های ازدواج
بالا بودن هزینه‌های ازدواج و طلب جهیزیه‌های سنگین از خانواده دختر، برگزاری مراسم ازدواج در تالارهای باشکوه یکی از دلایل ترس جوانان از ازدواج می‌باشد. وقتی جوان احساس می‌کند به خاطر بهره‌مند نبودن از شرایط غنی مالی نمی‌تواند هزینه‌های مراسم مجلل خانواده‌ی همسر خود را بپردازد، منصرف میشود.
مهریه‌های سنگین
یکی دیگر از عواملی که باعث ترس جوانان از ازدواج میشود، بالا بودن مهریه‌های سنگین دختران است. گروهی از خانواده‌ها بالا بودن مهریه را نمادی از لیاقت و عزت می‌دانند. این خانواده‌ها به دلیل مقید بودن به سنت مهریه‌های سنگین، شرایط دشواری برای جوانان به وجود می‌آورند. جوانان با تصور چگونگی پرداختن این مهریه‌های سنگین در آینده نسبت به ازدواج بدبین می‌شوند.
دلبستگی‌های فردی
بعضی از پسران فکر میکنند که با ازدواج کردن نسبت به مادر خود بی‌توجهی کرده‌اند و آنها را نادیده گرفته‌اند. همچنین همسر آنان مانند مادرشان با آنها رفتار نخواهند کرد و باید زیر بار مسئولیت بروند به همین دلیل از ازدواج دوری میکنند. این وابستگی می‌تواند در دختران هم وجود داشته باشد.
ترس از تعهد
برخی از جوانان تصور میکنند که در صورت ازدواج نکردن می‌توانند با افراد مختلفی رابطه داشته باشند. اما ازدواج برای آنان یک تعهد طولانی مدت به یک نفر است که مانع داشتن روابط متعدد میشود به همین دلیل تمایلی برای ازدواج ندارند. و یا اینکه به این موضوع فکر میکنند که ممکن است آداب همسرداری در زندگی مشترک را نتوانند درست بجا آورند.
منتظر گزینه‌های بهتر ماندن
چه دختر و چه پسر ممکن است با فردی آشنا شوند که تصور میکنند توانایی خوشبخت کردن آنها را تا حدودی دارد. اما با ترس از اینکه ممکن است در آینده گزینه مناسب‌تری برای آنها پیدا شود چنین افرادی را نادیده می‌گیرند و یا به آنها جواب منفی می‌دهند.
ترس از خیانت
گاهی اوقات افراد ممکن است شاهد خیانت در اطرافیان باشند و یا به آنها خیانت شده باشد. در چنین شرایطی فرد دچار وسواس فکری خواهد شد و ترس از خیانت مانع ازدواج او میشود. همچنین در برخی از افراد داشتن روابط دوستی با یکدیگر احساس تردید نسبت به وفاداری طرف مقابل در زندگی مشترک آینده به وجود می‌آورد.
ترس از محدود شدن پیشرفت
یک همدل و همراه خوب نه تنها باری به دوش شما نیست، بله یار لحظه های غم و شادی تان است. پس آگاه باشید که اختیار نمودن همسری که واقف به مسیرهای پیشرفت و ترقی خود و شما باشد می تواند به رشد شما کمک کند ضمن آنکه در سایه ازدواج با شکوفایی استعدادها، مسیرهای جدید برای رشد و ترقی شما ایجاد می شود.
ترس از مخالفت همسر با اشتغال زن
– اگر برای شما (دختران جوان) کار کردن در خارج از خانه و داشتن شغل، بسیار مهم است فردی را برای ازدواج انتخاب کنید که در این زمینه مشکلی نداشته باشد و با مطرح کردن این قضیه در جلسات خواستگاری خود را از این ترس رها سازید.
راه‌های مقابله با ترس از ازدواج
راهکارهای زیر می‌تواند به شما کمک کند تا بر ترس از ازدواج غلبه کنید.
غلبه بر ترس ناشی از تجربه شکست عاطفی
درصورتیکه در گذشته رابطه‌ای داشته‌اید اما منجر به جدایی شده است سهم خود را در شکست رابطه بررسی کنید. بعد از یافتن علت و سهم خود به دنبال یافتن راه حلی برای جلوگیری از تکرار آن باشید. برای مثال اگر رابطه قبلی شما به دلیل کم توجهی شما نسبت به طرف مقابل به شکست منجر شده است در رابطه جدید خود وقت بیشتری را با فرد مورد علاقه بگذرانید.
غلبه بر ترس از ازدواج به دلیل عدم شناخت یکدیگر
یکی از دلایل ترس عدم شناخت طرف مقابل است با مهیا کردن زمینه‌های شناخت از یکدیگر می‌توانید بر این ترس غلبه کنید. در زمان آشنایی بیندیشید تا چه حد فرد مورد نظر برای شما مناسب است. آیا با به وجود آمدن تغییرات در طی زندگی مانند تغییر در ظاهر او همچنان برای شما ارزشمند و قابل احترام است؟ چه تغییراتی در فرد مورد علاقه باعث میشود که دیگر برای شما قابل احترام نباشد؟ آیا روابط او با دوستانش، رفتارها و عادت‌های اخلاقی او باعث بی‌احترامی شما نسبت به او میشود؟ تاکنون در برخورد با اختلافات و مشکلاتی که با یکدیگر داشته‌اید چگونه رفتار کرده است؟ آیا رفتار او یک رفتار بالغانه و مورد پسند شماست؟ در صورتی که شما و فرد مقابلتان شناخت مناسبی از یکدیگر بدست آورید مثلا عادت‌های اخلاقی خوب و بد همدیگر مانند احساس حسادت، خشم، مهربانی، فداکاری و … را بدانید راحت‌تر می‌توانید به یکدیگر برای زندگی در آینده اعتماد کنید .
غلبه بر ترس ناشی از ترس از طلاق و از دست دادن فردیت
در صورت ترس از دست دادن فردیت و ایجاد تغییرات در خود به یاد داشته باشید که چه افراد ازدواج کنند و چه نه در شرایطی باید در خود تغییراتی ایجاد کنند و زیر بار مسئولیت بروند. همچنین در صورت نگرانی از آمار طلاق بدانید آنچه که در شکست یا موفقیت ارتباط شما موثر است تلاش شما برای حفظ رابطه است نه آمار طلاق.
افکار خود را بنویسید
نگرانی‌ها و دلایل ترس خود درمورد ازدواج را بر روی کاغذ بنویسید. با این کار می‌توانید راه حل‌هایی برای این ترس‌ها پیدا کنید. دلایلی که باعث تمایل شما به ازدواج میشود، ویژگی‌های طرف مقابل و اینکه چگونه می‌تواند به شما کمک کند تا به اهدافتان برسید را هم بنویسید. این کار خاصیت درمانی دارد و می‌تواند به شما کمک کند تا بر ترس از ازدواج غلبه کنید.
درباره ترس‌های خود با نامزدتان صحبت کنید
در مورد مسائلی که باعث ایجاد ترس در شما نسبت به ازدواج شده است با طرف مقابل خود صحبت کنید. اینکار باعث افزایش مهارت ارتباطی شما با یکدیگر خواهد شد که برای بقای روابط سالم ضروری است. صحبت کردن در مورد برنامه‌های آینده، تعداد فرزندان، شغل، پول و عواملی که می‌تواند منجر به جدایی شما شود باعث میشود که ترس شما نسبت به ازدواج کمتر شود. این امر باعث میشود شما مهارت های گفتگو با همسر را نیز فرا بگیرید.
برنامه ریزی برای پذیرش مسئولیت‌ها
برنامه و اهداف خود را در زندگی آینده در نظر بگیرید. آیا شما آمادگی لازم برای پذیرفتن فرد دیگر و مسئولیت‌های او را در زندگی دارید؟ چه برنامه و راهکاری برای تامین مسائل مالی و برطرف کردن سایر نیازهای طرف مقابل در زندگی خود دارید؟ شما و همسرتان در آینده چه مسئولیت‌هایی را باید به عهده بگیرید؟ با یافتن پاسخی برای سوالاتی مانند سوالات بالا شما تصوری از آینده خود بعد از ازدواج خواهید داشت و با صحبت در مورد اهداف و برنامه‌های خود با طرف مقابلتان و همچنین آگاه شدن از برنامه‌های او می‌توانید راحت‌تر با مسئله ازدواج و ترس از مسئولیت‌های آن کنار بیایید.
صحبت با پدر و مادر
اگر در ارتباط با ترس‌های خود با پدر و مادر خود صحبت کنید آنها نیز به شما خواهند گفت که همچون شما ترس‌هایی را تجربه کرده‌اند و تجربه خود را در این زمینه در اختیار شما قرار خواهند داد همچنین صحبت کردن با افرادی که ازدواج موفق داشته‌اند ترس شما را نسبت به ازدواج کاهش می‌دهد.